Sinh trắc học là gì ?

Sinh trắc học là gì?

Sinh trắc học (hay Biometrics) là các đặc điểm thể chất và hành vi có thể đo lường cho phép thiết lập và xác minh danh tính của một cá nhân (Theo Biometrics Research Group,.Inc) hay tự động nhận dạng các cá nhân dựa trên đặc điểm sinh học và hành vi của họ (Theo Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO).

Sinh trắc học là quá trình các đặc điểm thể chất và đặc điểm khác của một người được phát hiện và ghi lại bởi một thiết bị hoặc hệ thống điện tử như một phương tiện xác nhận danh tính. Thuật ngữ “Sinh trắc học” bắt nguồn từ từ “Sinh trắc học”, dùng để chỉ việc phân tích thống kê quan sát các hiện tượng sinh trắc học.

Sinh trắc học (Biometrics) là gì 

Vì mã nhận dạng sinh trắc học là duy nhất của các cá nhân, chúng đáng tin cậy hơn trong việc xác minh danh tính so với các phương pháp khác như chứng minh nhân dân và mật khẩu.

Lịch sử hình thành sinh trắc học

Sinh trắc học đã sớm hình thành và ứng dụng trong xã hội từ thế kỉ XIV khi người Trung Quốc và Ấn Độ đã sử dụng dấu vân tay, vân chân để nhận dạng (như dùng mực bôi chân tay và in dấu lên tờ giấy).

Đến năm 1892, Juan Vucetich - Nhà nhân loại học đồng thời là quan chức cảnh sát người Argentina lần đầu tiên áp dụng công nghệ sinh trắc học (lấy dấu vân tay) để buộc tội tên sát nhân và được đất nước này công nhận làm phương pháp nhận dạng thay thế cho phép đo người của ALphonse Bertillon (lấy số 5 số đo chính gồm độ dài, rộng của đầu, độ dài ngón tay giữa, bàn chân, khoảng cách từ cùi chỏ tới đầu cùng 6 số đo phụ khác), mở ra 1 kỷ nguyên mới cho công nghệ sinh trắc học.

Xu hướng sinh trắc học những năm gần đây

Hơn 82% người tiêu dùng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sử dụng ít nhất một loại hình sinh trắc học, khi trung bình mỗi cá nhân thường sử dụng 3 phương thức sinh trắc học khác nhau (Theo Master Card Biometric Checkout Program Consumer Research 2022). Quy mô Thị trường Sinh trắc học dự kiến tăng từ 42,96 tỷ USD vào năm 2023 lên 94,23 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ CAGR là 17,01% trong giai đoạn dự báo (2023-2028) (Theo Mordor Intelligence). 

Trong những năm gần đây, xu hướng bảo mật an toàn thông tin cũng tăng cao, đặc biệt phải kể đến các lĩnh vực Ngân hàng, Tài chính, Điện thoại thông minh. Điều này diễn ra trong bối cảnh các sự cố về an toàn thông tin ngày càng nhiều, ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, sự cố mất an toàn thông tin chiếm 31% tổng số lượng toàn cầu. (Theo báo cáo tại Hội nghị FIDO Châu Á - Thái Bình Dương 2023). Ở Việt Nam, phần lớn người dùng thường sử dụng bảo mật mật khẩu dạng ký tự đơn giản, điều này dẫn đến nguy cơ bị xâm nhập, lừa đảo.

Công nghệ sinh trắc học vân tay Suprema ứng dụng cho dòng Samsung Galaxy S24

Ảnh hưởng sau Đại dịch COVID-19 đã làm thay đổi thứ tự ưu tiên tiêu dùng của khách hàng, họ có xu hướng sử dụng các giải pháp sinh trắc học ‘’không chạm’’ (khuôn mặt, giọng nói,..) nhiều hơn so với công nghệ sinh trắc vân tay. 

Các doanh nghiệp hạn chế sử dụng máy quét vân tay, bàn phím để tránh tiếp xúc vật lý và lây truyền, những thay đổi này đã tạo nên tác động không nhỏ đối với xu hướng sử dụng sản phẩm, dịch vụ sinh trắc học, các thiết bị nhận dạng dạng khuôn mặt, mống mắt đang dần được ưu tiên và trở nên quen thuộc hơn đối với người dùng. Điều này cũng được các chuyên gia, nhà phân tích nhận định sẽ trở thành xu hướng của thị trường sinh trắc học trong thời gian tới.

Công nghệ Sinh trắc học nhận dạng khuôn mặt, mống mắt đang dần trở thành xu hướng

Sinh trắc học bao gồm những gì?

Các mã nhận dạng hoặc phương thức sinh trắc học thường được phân loại là “sinh lý học” hoặc “hành vi”.
Các mã nhận dạng sinh trắc học liên quan đến thể chất của một người và bao gồm: nhận dạng vân tay, bàn tay, nhận dạng tĩnh mạch, mùi / mùi hương, quét mống mắt, DNA và nhận dạng khuôn mặt. 
- Khuôn mặt: là công nghệ sinh trắc học phổ biến để nhận dạng, Công nghệ này dựa vào phân tích tổng thể khuôn mặt hoặc từng cá thể. Các phương thức xác thực khuôn mặt thường dựa vào các yếu tố vị trí, hình dạng của các bộ phận trên khuôn mặt bao gồm: mắt, lông mày, mũi, môi, hình dạng cằm.

- Vận tay: Công nghệ sinh trắc học vân tay được sử dụng nhận dạng trong nhiều thế kỷ, giá trị của loại hình này đã được xã hội công nhận và ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực. Dấu vân tay là hình thái của các đường gờ và rãnh ở trên bề mặt đầu ngón tay, được hình thành trong thời kỳ bào thai. Mỗi cá thể đều có cấu tạo vân tay khác nhau, chúng khác biệt đến mức ngay dấu vân tay của các cặp song sinh giống hệt nhau cũng khác nhau với mỗi ngón tay.

- Võng mạc: công nghệ sinh trắc học dạng võng mạc được hình thành bởi các tĩnh mạch bên dưới bề mặt võng mạc, đây là là một đặc điểm chính xác và dễ dàng để nhận dạng cá nhân vì tính độc nhất của nó. Hình ảnh kỹ thuật số được thu thập bằng cách chiếu chùm tia sáng hoặc hồng ngoại có cường độ thấp vào mắt, chụp ảnh võng mạc bằng cách sử dụng quang học tương tự như kính soi võng mạc. Người xác thực phải nhìn kỹ vào thị kính và tập 
trung vào điểm xác định

- Iris: công nghệ sinh trắc học dạng mống mắt là vùng hình khuyên của mắt được bao bọc bởi đồng tử và lòng trắng mắt ở hai bên. Mỗi mống mắt là duy nhất, được chụp dễ hơn võng mạc, việc giả mạo thông tin kết cấu mắt rất khó khăn rất dễ phát hiện. 

Các đặc điểm hành vi liên quan đến kiểu hành vi của một người và bao gồm: động lực gõ phím, phân tích dáng đi, nhận dạng giọng nói, đặc điểm sử dụng chuột, phân tích chữ ký và sinh trắc học nhận thức.
- Chữ ký: Mỗi cá thể đều có phong cách viết riêng biệt, không có 2 chữ ký giống hệt nhau, các biến thể của chữ ký cũng phụ thuộc vào trạng thái thể chất, cảm xúc của một người. Nhận dạng sinh trắc học dạng chữ ký được ứng dụng nhiều trong các giao dịch, quy trình kinh doanh có yêu cầu chữ ký như giao dịch thẻ tín dụng, giao dịch ngân hàng,...

- Lời nói: Sự bất biến trong các đặc điểm cá nhân và lời nói của mỗi cá thể được hình thành từ hình dạng, kích thước của thanh âm, miệng, khoang mũi, môi.

Nguyên lý hoạt động của sinh trắc học

Công nghệ sinh trắc học là các hệ thống hoặc ứng dụng được thiết kế để sử dụng dữ liệu sinh trắc học thu được từ các phương thức hoặc nhận dạng sinh trắc học. Hệ thống sinh trắc học là một quá trình tự động: 
- Thu thập dữ liệu: thu thập hoặc thu thập dữ liệu sinh trắc học thông qua thiết bị nhận dạng sinh trắc học, chẳng hạn như máy quét hình ảnh cho dấu vân tay hoặc các mẫu tĩnh mạch lòng bàn tay hoặc một máy ảnh để thu thập các bản quét khuôn mặt và mống mắt.
- Phân tích dữ liệu: Trích xuất dữ liệu từ mẫu được gửi thực tế, so sánh dữ liệu được quét từ những dữ liệu được thu thập để tham khảo, đối sánh giữa mẫu đã gửi với các mẫu.
- Xác thực: xác định hoặc xác minh xem danh tính của người giữ dữ liệu sinh trắc học có khớp hay không.

Do đó, công nghệ sinh trắc học bao gồm cả phần cứng và phần mềm. Thiết bị nhận dạng sinh trắc học là phần cứng thu thập, đọc và so sánh dữ liệu sinh trắc học. Dữ liệu sinh trắc học là một mẫu được lấy từ cá nhân, duy nhất. 

Phần mềm được nhúng trong công nghệ sinh trắc học bao gồm một công cụ sinh trắc học xử lý dữ liệu sinh trắc học đã thu thập được. Phần mềm này thường hoạt động song song với phần cứng để vận hành quy trình thu thập dữ liệu sinh trắc học, trích xuất dữ liệu và thực hiện so sánh, bao gồm cả đối sánh dữ liệu.

Ứng dụng sinh trắc học

Sinh trắc học được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực như tài chính ngân hàng, các lĩnh vực yêu cầu bảo mật cao
- Ngành tài chính, ngân hàng: sinh trắc học được ứng dụng trong lĩnh vực này nhằm tăng khả năng bảo mật và thay thế dần cho hình thức mật khẩu truyền thống. Theo cuộc thăm dò của Visa 2022, 86% người dùng mong muốn sử dụng sinh trắc học để xác minh danh tính khi thực hiện giao dịch, 70% cho biết việc sử dụng sinh trắc học đơn giản hơn, 46% cho biết chúng an toàn hơn thông tin xác thực hay mã Pin

- Các lĩnh vực yêu cầu bảo mật cao: sinh trắc học được ứng dụng trong các lĩnh vực yêu cầu bảo mật cao nhằm xác minh danh tính, bảo mật dữ liệu cá nhân và ngăn chặn các hành vi xâm nhập trái phép.

Lời kết

Sinh trắc học là một trong những giải pháp công nghệ đã và đang được ứng dụng trong cuộc sống nhằm giải quyết các bài toán về an toàn, bảo mật. TECHPRO là đơn vị cung cấp các giải pháp kiểm soát truy cập tòa nhà, văn phòng, nhà nước bằng hệ thống sinh trắc học vân tay, khuôn mặt của Suprema.
Để tìm hiểu thêm về các sản phẩm áp dụng sinh trắc học, vui lòng truy cập TẠI ĐÂY

Nguồn Tham khảo:

https://www.mordorintelligence.com/vi/industry-reports/next-generation-biometric-market-industry 

https://vtv.vn/kinh-te/den-nam-2025-cong-nghe-sinh-trac-hoc-se-xac-thuc-hon-3000-ty-usd-20231116090212583.htm 
https://dl.acm.org/doi/fullHtml/10.1145/328236.328110